Istorijat

 

U severozapadnom delu prostranih bačkih ravnica, na levoj obali Dunava, smestio se Apatin jedan od najlepših gradova Vojvodine. 
Izuzetno povoljan geografski položaj, blizina reke i prirodna bogatstva ovog kraja (plodno zemljište, šume pored reke, obilje ribe po ritovima i rukavcima i divljač u šumama) oduvek su privlačili ljude da se ovde naseljavaju, pa se tako još u praistoriji smenjuju kulture Sarmata, Kelta, Gota i drugih naroda. 
U I veku, za vreme rimskih osvajanja, naselje je pretvoreno u vojni šanac sa utvrdenjima i imalo je znacajnu ulogu u odbrani provincije Panonije. U VI veku dolaze Sloveni, a 896. godine Mađari i na ovom prostoru osnivaju svoju državu u kojoj su ipak Sloveni cinili vecinu stanovništva.

Apatin se prvi put spominje u pisanim dokumentima 1011. godine, a ime je dobio po opatiji Kalocke biskupije. U XIV i XV veku na ovim prostorima su feudalna imanja, ciji su gospodari podigli dvorce oko kojih se naseljavaju ribari, lovci, ladari i vodeničari. Apatin se 1417. godine spominje kao posed Stefana Lazarevica. Pod tursku vlast pao je 1541. godine i bio pod njom punih 140 godina. 
Deo izbeglica iz velike seobe pod Arsenijem Carnojevicem 1690. godine naseljava se u Apatinu, Somboru i Prigrevici. 1748. godine u Apatin dolaze nemacki kolonisti, a srpska naselja su silom raseljena, uglavnom u Stapar. Kolonisti su došli iz raznih krajeva. Sabirni centar je bio u Ulmu, a odatle su prevoženi Dunavom do Apatina, koji je postao glavna baza nemacke ekspanzije u Vojvodini, dobijajuci pritom i posebnu podršku u razvoju. Nedaleko od pristaništa podignuta je crkva i izgraden centar sa trgom. Podižu se javne zgrade, škole, ribarske stanice, zanatske radionice i stambene zgrade. Dvorska komora ubrzano podiže i privredne objekte: 1756. pivaru i pecaru, a 1764. jednu od najvecih tekstilnih radionica u Backoj. 1760. godine Apatin je proglašen za grad i stalno trgovište sa posebnim statusom.

Krajem XVIII veka katastrofalna poplava prodrla je u stari centar, uništila ga sa svim objektima, te sa sobom odnela i pola naselja. Novi centar formiran je severoistocno od Pivare, cime je utemeljeno uoblicavanje grada koje se u velikoj meri sacuvalo i do danas. Tokom XVIII i prve polovine XIX veka Apatin je doživeo snažan ekonomski uspon, pre svega zahvaljujuci zanatstvu, trgovini i brodogradnji. Vec 1869. godine osnovane su banke i štedionica, cime su otvorena vrata i ubrzanom industrijskom razvoju. Veliki broj ciglana (36) proizvodio je ciglu i crep, a njima su gradeni i pokriveni mnogi objekti u Becu i vecina u Pešti. 1912. godine Apatin je povezan železnickom prugom sa Somborom i Sontom. 1920. godine osnovano je brodogradilište, koje je u novije vreme modernizovano i jedino na celom toku Dunava opremljeno specijalnim liftom za brzo izvlacenje brodova na dok.

Posle kapitulacije Jugoslavije 1941. godine Apatin je ušao u sastav Hortijeve Madarske. Za vreme Batinske bitke front se protezao sve do Apatina i Bogojeva, a sam grad je postao prava ratna baza. Partizanske jedinice oslobodile su Apatin 24. 10. 1944. godine.
Prema planu kolonizacije, novembra 1945. godine, u Apatin su stigle prve boracke porodice iz Like i nacionalni sastav grada je promenjen. Do 1953. godine ukupno je naseljeno 1.061 porodica sa 6.258 clanova.